Betalen voor wegwerpplastic

Sinds 1 juli 2023 moet u betalen voor wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten. Of u moet een herbruikbaar alternatief gebruiken. Ondernemers moeten dan ook eigen herbruikbare bekers en bakjes van de klant accepteren óf zelf aanbieden. Voor consumptie op locatie (bijvoorbeeld op een festival of op kantoor) zijn vanaf 1 januari 2024 wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten wel verboden.

Dit is een van de maatregelen tegen wegwerpplastic en zwerfafval. Zo wil de overheid zorgen dat mensen vaker herbruikbaar servies gebruiken en er minder zwerfafval is. En dat meer plastic kan worden gerecycled.

Gevolgen voor consumenten

Consumenten betalen sinds 1 juli 2023 extra voor plastic wegwerpservies. Dit geldt bijvoorbeeld als u een koffie op het station haalt, een frietje meeneemt bij de snackbar, een maaltijdsalade in de supermarkt koopt of een voorverpakte sandwich bij het tankstation. Ook als u eten laat bezorgen betaalt u extra voor wegwerpbekers en -bakjes met plastic erin.

Neem daarom uw eigen beker of bakje mee voor uw koffie, snack en maaltijd. Of gebruik de herbruikbare variant die ondernemers aanbieden. Dat is beter voor het milieu én voor de portemonnee.

De kosten bepaalt de winkel of ondernemer zelf. De overheid adviseert om € 0,05 tot €0,25 extra te rekenen, afhankelijk van het product (zie hieronder). Die kosten staan straks apart op de kassabon. Zo ziet u als consument meteen hoeveel u extra betaalt én hoeveel u dus kunt besparen als u kiest voor herbruikbaar servies.

Voorverpakt eten en drinken

In de detailhandel (bijvoorbeeld bij een supermarkt of kiosk) gelden de regels ook voor  sommige verpakkingen gemaakt van plastic die:

  • als eenpersoonsporties in een beker of bakje zitten;
  • producten bevatten die je gelijk kunt eten of drinken. Bijvoorbeeld een beker zuivel, een bakje met een maaltijdsalade, voorverpakte ijskoffie of een portie groente, fruit, snack of ijs.

Bij voorverpakt eten en drinken hoeven ondernemers geen herbruikbaar alternatief aan te bieden.  

Uitzonderingen

Verpakkingen zonder plastic vallen niet onder deze regels. En ook voor deze verpakkingen hoeft u niet extra te betalen:

  • Zakjes en wikkels (flexibele verpakkingen)
  • Verpakkingen met eten dat nog verder moet worden bereid, bijvoorbeeld ontdooien of opwarmen
  • Voorverpakt eten dat twee porties of meer bevat
  • Verpakkingen zonder plastic

Let op: voor papieren bekers en bakjes met een plastic coating tegen het lekken betaalt u wél extra.

Gevolgen voor ondernemers

Ondernemers moeten sinds 1 juli 2023 de volgende opties bieden:

  • herbruikbare bekers en bakjes aanbieden die je weer terug kunt brengen. Daarvoor kunnen zij borg (statiegeld) vragen;
  • jouw eigen beker of bakje vullen;
  • alleen tegen betaling wegwerpbekers en -bakjes met plastic erin aanbieden.

Prijzen van plastic servies

Ondernemers mogen zelf bepalen hoeveel geld zij vragen voor een beker of bakje met plastic. De richtlijnen van de overheid zijn:

  • € 0,25 voor een beker;
  • € 0,50 voor een maaltijd (een maaltijd kan uit meerdere bakjes bestaan);
  • € 0,05 voor voorverpakte groente, fruit, noten en portieverpakkingen voor bijvoorbeeld beleg of saus.

De kosten van de wegwerpbekers en -bakjes moeten ondernemers apart vermelden op de kassabon. Voor de duidelijkheid adviseert de overheid ondernemers om het op de kassa aan te slaan als ‘plastic product’ of meer specifiek als ‘plastic beker’ en ‘plastic bakje’. Maar het kan zijn dat de extra kosten een andere naam hebben op de kassabon.

Meer informatie over wegwerpplastic voor bedrijven