Wat sleep jij allemaal mee?

Wat is het probleem?

Invasieve exoten zijn planten en dieren die van nature niet op de Waddeneilanden of in Nederland voorkomen, maar zich snel verspreiden en de lokale natuur verstoren. Deze soorten kunnen oorspronkelijke planten en dieren verdringen, wat schadelijk is voor de natuur.

Vaak komen deze exoten door menselijk handelen in de natuur terecht. Bijvoorbeeld onbewust als je van het ene natuurgebied naar het andere reist. Kleine zaden en kiemen kunnen in je schoenen, kleding of kampeerspullen verstopt zitten en zo ongemerkt worden verspreid. Of mensen gooien aquariumplanten in het buitenwater, of zetten lettersierschildpadden of exotische vissen uit in de natuur. Kleine dieren kunnen ook via handelsroutes met zeecontainers en vrachtwagens meeliften.

Een voorbeeld van een invasieve exoot is de ‘watercrassula’. Een waterplant die oorspronkelijk uit Australië komt, maar in Nederland als aquariumplant wordt gebruikt. Wanneer mensen deze plant in de natuur achterlaten, kan zelfs een klein stukje al uitgroeien tot een plaag. Deze plant vormt op verschillende Waddeneilanden dichte matten op het water, waardoor er geen zonlicht meer doorheen komt. Dit maakt het voor andere soorten, zoals bepaalde amfibieën en waterplanten, onmogelijk om te overleven. Daarom is snel ingrijpen belangrijk om verdere schade aan de natuur te voorkomen.

Wat kun je doen als inwoner van Vlieland of als eigenaar van een recreatiewoning?

Als eilandbewoner kun je een grote bijdrage leveren aan het voorkomen van de verspreiding van invasieve exoten op de Waddeneilanden. Hier zijn tips voor hoe jij jouw eiland kunt beschermen:

• Voorkom invasieve exoten in je tuin
  Let bij het kopen van tuinplanten op dat je geen invasieve soorten kiest, vooral planten die snel woekeren. Vervang invasieve planten die al in je tuin staan door alternatieven die op de Waddeneilanden thuis horen. Vraag advies bij je lokale tuincentrum of gebruik de zoekfunctie op Floron.nl om geschikte inheemse planten te vinden.
  • Watercrassula crassula helmsii 
    Alternatieven: Gewoon sterrenkroos, Moeraswalstro, Moerasvergeet-mij-nietje
  • Dwergmispel Cotoneaster bullatus
    Alternatieven: Wegedoorn, Sporkehout
  • Rimpelroos Rosa rugosa
    Alternatieven: Duinroos, Egelantier, Hondsroos
  • Reuzenberenklauw Heracleum mantegazzianum
    Alternatieven: Gewone berenklauw, Gewone Engelwortel
  • Japanse duizendknoop Fallopia japonica
    Alternatieven: Adderwortel, Lange ereprijs, Koninginnekruid
• Neem geen invasieve exoot als huisdier
  Dieren die niet van nature op de Waddeneilanden voorkomen, kunnen ook voor overlast zorgen. Een sierschildpad of een zonnebaars bijvoorbeeld, zijn prachtig in een aquarium. Ook tropische vogels zijn mooi om te zien als huisdier. Maar laat ze niet ontsnappen in de natuur, want zij zijn een bedreiging voor andere diersoorten!
• Afval in de natuur? Niet doen!
  Gooi snoeiafval of tuinafval niet in de natuur maar breng het naar de vuilstort. Dit geldt ook voor waterplanten; die kunnen snel gaan woekeren als ze in openbaar water terechtkomen.
• Reis schoon en voorkom verspreiding
  Reis je vaak van en naar het eiland? Zorg ervoor dat je auto, fiets en uitrusting vrij zijn van modder en plantmateriaal. Dit voorkomt dat zaden van invasieve soorten zich ongemerkt verspreiden.

Wat kun je doen als bezoeker van de Vlieland?

Wanneer je naar  Vlieland reist, kun je als bezoeker een belangrijke rol spelen in het voorkomen van de verspreiding van invasieve exoten. Hier zijn tips voor hoe jij Vlieland kunt beschermen:

• Voor automobilisten:
  Heb je toestemming om met je auto naar Vlieland te komen? Maak deze dan goed schoon voor vertrek. Klop automatjes uit en veeg alles goed na. Controleer de banden en onderkant van je voertuig op modder of plantenresten. Zo voorkom je dat zaden van invasieve planten ongemerkt met je meereizen.
• Voor wandelaars en fietsers:
  Maak je wandelschoenen en fiets goed schoon voordat je naar Vlieland komt. Hiermee voorkom je dat je plantresten van de wal mee naar Vlieland neemt.
• Voor watersporters en vissers:
  Reinig je boot en visuitrusting zorgvuldig na gebruik om te voorkomen dat je waterplanten of dieren onbedoeld van het ene water naar het andere verplaatst. Zorg ervoor dat alles droog is en vrij van vuil voordat je naar Vlieland vertrekt.

Meer weten?

• Invasieve exoten in Fryslân
  Lees hier meer over de aanpak van invasieve exoten door provincie Fryslân.
• floron.nl 
  FLORON (Floristisch Onderzoek Nederland) zet zich in voor onderzoek naar en bescherming van de Nederlandse wilde flora.
• invasieve-exoten.info
  Het Kennisnetwerk Invasieve Exoten ondersteunt overheden, terreinbeheerders en grondeigenaren bij vragen over preventie, bestrijding en beheersing van invasieve exoten.
• waarneming.nl 
  Hier kun je via internet natuurwaarnemingen delen. Waarneming.nl is onderdeel van een wereldwijd biodiversiteitsplatform voor burgerwetenschap en monitoring.