De Friese Waddeneilanden, Provincie Fryslân en netbeheerder Liander hebben op 23 februari de "Intentieverklaring Friese Waddeneilanden" ondertekend. Het doel van de verklaring is om de samenwerking te versterken en gezamenlijk te onderzoeken welke (alternatieve) mogelijkheden er zijn om in de toekomstige energiebehoefte op de eilanden te voorzien.

Nederland staat voor de enorme uitdaging om vorm te geven aan de energietransitie en de toename in vraag en aanbod van energie. Ondernemers en consumenten vragen in hoog tempo steeds meer van het elektriciteitsnet. We wekken massaal groene stroom op met zonnepanelen, stappen voor warmte in woningen en fabrieken van aardgas over op elektriciteit en steeds meer nieuwe auto's zijn elektrisch. Allemaal ontwikkelingen die onder invloed van de oorlog in de Oekraïne en de hoge brandstofprijzen in een stroomversnelling zijn geraakt. Om deze ontwikkelingen mogelijk te maken werken de netbeheerders en overheden nauw samen. We zetten in op besparen en isoleren, verzwaren het elektriciteitsnet en verminderen van het gasverbruik ten gunste van andere bronnen.

Strenge regels

Op de (Friese) Waddeneilanden is de uitdaging extra complex. Door de ligging in Natura 2000 gebied is de aanleg van nieuwe kabels en bouw van nieuwe elektriciteitsstations, transformatorhuisjes en de opwek van duurzame energie aan strengere regels gebonden. Ook is er op de eilanden veelal sprake van oudere en karakteristieke bebouwing waardoor niet alle verduurzamingsmaatregelen (eenvoudig) te nemen zijn.  

Om de toename in energiebehoefte te faciliteren, kan de netbeheerder, op basis van de huidige wet- en regelgeving, uitsluitend investeren in de uitbreiding van het elektriciteitsnet, zoals extra kabels door de Waddenzee. Met de aanleg van dergelijke kabels zijn hoge maatschappelijke kosten gemoeid. Bovendien kennen de procedures, vergunningstrajecten en uitvoering van de werkzaamheden een lange doorlooptijd. Extra kabels door de Waddenzee hebben niet de voorkeur van betrokken partijen.

Maximale inzet op alternatieven

Met de "Intentieverklaring Friese Waddeneilanden" sluiten partijen echter de aanleg van een of meerdere nieuwe wadkabels niet uit, maar beogen eerst maximaal in te zetten op alternatieven. Uiteindelijk gaat het om het hebben en houden van een stabiel energienetwerk met voldoende capaciteit tegen de laagste maatschappelijke kosten.